PoliticsTop

Hadame d Huydaye le dane d maghbarte d mamla ka kayqe d Ermenihaber.am ile mughbra but “Bukare d Politikayute d Atre d Turqia”

Ka but 106 shne d Ktal Amme d Aremnaye mamle d sakhseta ina muryza mn kayqe d Ermenihaber.am hadame d ambione d ber-sobaye d Aristotel go mdite d Yonanstan Salonik doktore s yulpanuta Teodosios Kiriakidisi. Le dane d maghbarte d mamla ka kayq ina dira le bukare d Ameriqa kat rishaye d Ameriqa ile kubla Ktal Amme d Aremnaye .

-Rishaye d Ameriqa Jo Bayden le dane d maghbarte d mamla ka yume d 24 bi nissan hartkhaze ile kubla yume d tkhrunye d kanone d Ktal Amme d Aremnaye . Takhbrane d gyude d koshuyne d Malqyute d Ameriqa ile kubla ka ezgyade d AmeriqaTakhbrane d gyude d khele d Malqyute d Armenia  bi shite d 1981 bi ilun ile kubla ka ezgyade d Ameriqa go Malqyute Ronald Reyga , ile mughbra but plashe d Holoqost am ka takhbrane d gyuda . Ka gyyde d ina mughbra mn galianute d vazirute d Malqyute d Otmanaye .Le dane d tpakta gibane ina mughbra but kha gyahe bujare but takhmantate d gyuane op but makhchamte d assurute d trin gibane. Rishaye d Bayden ila maghbura ka op maqli khvate d kanona le marze d trin gibane , PompeoHadame d Americgata jala ile mughbra but maqete d shrete d glule le marze d trin gubane . Mamke d risha basamta ivakh maghbura ja wloate d ounye d kravtand il kate btlabekh nantets op khdla ka qhjlan .“Trin gibane gtarak maqlu shrete d glule le usale   But daha bukara namka hartkgae ina mughbra hadame d galuanute d vazirutdd Sutaruta. Bil ina sukhsiya but bukare d ahvalate d mare d  Mn vazirute d salamatuta ina maghbura kat biyjl am mudale mn ezgyade d Ameriqa go Malqyute d Armenia am hadame d bi bukare d Ameriqa ho am takhbrane bi prishe prishe bukare . Le dane d tpakta ins sukhsiya but bukare d ahvalate d op maqlete d mare mamle d razuyta ile mughbra but hayarta op makhchamte d assuruta bil trin gibane hargktaze mughbrel but ahvalate d macaye kat gyave eten mare d.But maqlete d mare d hdmanuyta kla mughbrta kat ol vazirute d ila maryuza kha gyahe bukare but maqlete d mara go Atra. Ezgyada hartkhaze bil hemanuyta ila mughbrta but jayarta ka Armenia but maqlete d mare. Mamle but Prme d sahadde d Aremnaye Bi shite d bi nissan Malqyute d Otmanaye muryzlun dvarde d hadame d am kayome d Aremnayye go kala. Mn bar dvarta go kala hadame d arembaye pshlun cunchle op mn bar daha ktilelun ka qyule . bi nissan ila yume d prme d sahadde d Aremnaye op bi daha Turchaye ina muryza Pme d hadame d Arembaye.  Prme d sahade d Aremnaye ina muryza shareta mn shite d op ina pisha muryza mn gibed takhbrane d gyude d Turchaye.  Atravaye kat gyane ina maryua plasha , rushYe d vaira mughbrel but bukare d TurqiaRishaye d vaxire d Malqyute d Armenia jle mughbra ka kayqe d but khvate d kanona le marze d trin gibane kat bil gube d dalkuva ina muryza khvate d kanona . Hadame d sparkome karishaye d Atra iba mughbra kat qma gyanahe br svi Ani Atravayyd kat ina maryuza plasha eushaye d vaxire d Atra mughbrel kat le kamaya gyaha ila Turqia. “Le kamaya gyaha ila Turqia ja but det jat lela kabuls Ktal Amme d Arembaye. Rishaye d Turqia kha lena jabula Ktal Amme d Aremnaye haragkhaze maghburena kat bil gibe d Malqyute d Otmanaye. Lena muryza ktle d shite d 1915”,- mughbrel. Bil varake d Madnkha ina maghbura kat arane d diyan bil tla gyaha ina bzyada, hadame d TashitanayaBil varake d Madnkha arane d Mald Armenia ina bzyada bi 1946-1949 alope. But daha le dane d lumadade d 1950 shne d drana grashte d varake d Yonaye Turqia mughbra  Takhbrane d Mardutanaye d op Tashitanaye d Malqyute d NATO . Aven mughbrel kat drana grashte d varaka ina muryza bi shite d bi tabagh . Go Atravate d Malqyute d Otmanaye, (1967-1974). Turqia gyarak kabla Kherutute d Malqyute d Turqia. “Varaka ina mukhchma mn do yuma ima Turqia ila muryzta kanona.

-Bil dem shita ina muryza Ktle d Pondaye d Yonaye.

Prmme d sahade d Aremnaye Ktal amme d Aremnaye op prme d sahadde d Aremnaye bil gibe d Malqyute d Ormanaye  op bil gibe d site d “Itihhat  ve teraqi”  bil maryazte d daha sita ip bil gibe d Malqyute d Otmanaye ina muryA Prme d Madnkhe d Aremnaye op hartkhaze christyane khineshareta mn shite d 1915 hal shite e 1923 . Prme d Sahhade d Aremnaye iva maryuza bi kha qna psle , le kamaya gyahe pshlun ktile kravtane d Yonaye ,  op qlpate d Aremnaye kat ina pishe dhuklpe le kha khine Atravaye . Ktle d op Prme d Aremnaye ina muryza  takhbrane gyude d Turchaye .  Hartkhaze mudale mn Prme d Aremnaye ina muryza prme d op Yonaye .  Karibute d Alme d Aremnaye ina muryza mn bar ryakte d Malqyute d Ornanaye kat ina fb oisha rika Arembaye ka but prakte d ip khame d qlpate d gyane . Bil gine d Malqyute d Otmanaye hartkhaze ina muryza  hartkhaze vashistaye d Jermanaye .  kat iva takhbura .  Mn bar plashe d le gyahe d trin iva prme d sahade d Arembaye , bil gibe d Malqyute d Otmanaye.  Bi shite d 1919 bu nissan  bil gibe d op  muryzlun Prme d Sahhade d Aremnaye. Ktal Amme d Aremnaye pshtela kublta bil gibe d prishe prishe Atravate d Teevilaye  Bil kamaya gyaha pshtela kublta bil gibe d bi shite d  1994 mn bar daha hartkhaze Prme d Sahhade d Aremnaye . Bi shite d 1998 makhchuma 19 bi yar shne d Prme d Sahadde d Aremnaye Op go muryzlun prishe prishe khurze .  op bi daha sababa kha qma Atravaye ina muryza matraste d Kayoma but tkhrunye d Ktal Amme e Aremnaye , Matrasyate d kayomta ina tumma bi shite d1922  , putakhe d kayomta ina muryza bi shite d  14 Asia bi chanun kamaya.  Qyule shita 24 bi nissan ina maryuza khurze d tkhrune d Ktal Amme d Aremba, kat pshtela muryzta bil gibe d Malqyute d Outmanaye bi shite d bi Ameriqa op Avstralia . ila drta le bukare d khamete d shotapute d Aremnaye go Site d Teevilaye d ila muryzta mamla bi shme d “Qtava mn” , kat ila hakuya but assurute d aremnaye . Hadame d spariome d aremnaye d  maghburela but khayute d shotapute d  Aremnaye . Bi dore d bi daned malqe d  bushi ina mukhchma op gyurvsa shotapute d Otmanaye bi sharete d dore d .  Sabab pshlun ktile mn bar plashe d Malqyure d Otmanaye , Bi de dana pshlun tlikhe umrane d op bintane d Aremnaye op sabab hal ugyu tuma lena mushiya op ina kgumya Arembaye mardute d op Tashite d gyane . Maghbrakh hartkgaze kat bukare d makgchamte d assuruta go Aremnaye iva hartkhaze umrane d Aremnaye . Go mamla pshtela mughbrta hartkhae , kat bi shite d  pishena muryza matrasyate d umre d aremnaye . Umra etla yume d gyano kat nashe ina saghbura ke umra, sabab leten kasha go Umra . Go shitapute d Yonaye ila gyurvsta le dane d malqe d , maghburena hartkhaze but saghbarte d le umre d ina khzya bush zoda op ina shkhila le qes ekhtiyare d umra .  Bi takhbranutr d davo malqya ani yasure ina kubla yulpanuta. bil shme d  . Shotapute d Aremnaye go bush ila gyurvsta bi shite d  op nashe ina zida bi gyahe  op hal Bi shite d  bi dane d malqe d  shurilun arenaye saghbura le Atravate . Site d gyude d shotapute d Pontaye kala ila marums ka Politikayuta d am ka gyude d , kat maqlu ka Gyude d Aremnaye d  ina maghbura kat bil gibe d rishaye d Turqia   ina muryza ktle d, Yonaye op Christyane sanab lena kabula aha buka op kanona bil gibe d takhbranute d Turqia . Op akhnan kala ivakh maghbura go Malqyute d am hadame d  kat ksla marmi hartkha e go kha gyahe Atravate kat pesha muqlita bukare d rishaye d Turqia  op peshi hiyre nadhe kay ina bkhaya op marginaha lena. Bil hibe d tishaye d pshtela muryzta ktle dkat la kublun bol gibe d konvecya bil drana grashte d Turqia. Bi shite d bil mare dle dane d hamzata rishaye d  mughbrel “Akhnan ekhtiyar lekh yava kabalte d ktla go Atre d diyan” . Le dane d Ktal Amme d Yonaye pishena ktile mil Sabab bi de dana Turqia lela muryzta la kha Ktle d Yonaye hargkha e et , Yonaye op christyane aha kgla pshtela muryzta bil malqyute Otmanaye . But daha maghbyurena mn hadame d’ shotapute d’ Yonaye go spariome d’ Panhellenic Post, ka but yum ed’ Tkhurte ‘ Ktal Amme d’ Yonaye. Ka but kablte d’ hadame d’ Khuyade d’ , gyarak bil gibe d’ Turqia maryzi kanone d’ Ktal amme d’ mlate Kemalya Ataturka , mamla ila mughbrta but kabalte d’ Ktal amme d’ mlate d’ op Yonaye . Akhnan gyarak takhrakh pate d’ tashite d’ diyan . Op but daha tashita gyarak maghbrakh op hakyakh ka yasure d’ diyan .
Yonayee lena mushiya , kat bi dore d’ ktila mlate d’ yonaye . Bil gibe d’ Otumanyae d’ Turqia muryzena ktle d’ christanaye mlate d’ Ma Aremnaye op Atuarye . Aha ktla pshtela muryzta bi shite d’ , Ktle d’ op Yonaye».But daha ina maghbura mn .Go Malqyute d’ Islam   Iran   muryzena prashayte . Dakhi ina maghbura , kayome d’ mlate sure   ekhtiyar etlun , saghbri le lumade d’ atra kat ina maryuza go Politikayuta.   Bi ugyu yuma go Politikayute d’ Iran ekhtiyar etlun   kabli dakhi kayome d’ Politikayuta   ka mlate d yonaye .
Le dane d’ prashayte   alma mughbrtla kat bush roba kale op gyarak parshi ka , kat ile prisha tla gyahaha bil gibe d’ alme d’ Uonaye.   Miyakra ile hartkhaze takhbrane d’   d’ Teevilaye   , aha ila mn qyule gyuta site d’ Yonaye d’ Teevilay.Bet Ezgyate d’ Turqia   go   kala ina murma go pras-khizv ed’ Yonaye kat la makhzi sinama but Ktal Amme d’ aremnaye kat ina muryza go Mlaqyute d’ Outamanye , but det kat go sianama lena makhzuyta    bi kayde d’ gyane.   Le kam makhzete d’ sinmama bi shme d’Ktal Amme d’ Yonaye »   pras-khizve d’mughbrtla   kat ina kubla qtava mn hadame d’ bet ezgyade d’ Turqia   , go qtava aven mughbrel kat ekhtiyr lel yavva kat bi daha pras khizva maryzi makhzete d’ sinamam   bi shme d’ Ktal Amma . Go qtavav hartkhaze pshtev amughbrta kat hl maryazte d’ makhzete d’ sinama bi shme d’ Ktal Amma , takhmnun mkat lavi khlte . But daha maghburena mn kayq ed’ .
Op but daha takhbrane d’ pras-khizve d’ mughbrel Kat akhnan le amsakh la maryza kh kha sinamam kat etla tashite d’ dore , bi daha sinmam pishena ktile qlpate d’ prishe prishe mlate . Bi makhzete d’ daha sinmam akhnann qyamsakh maghbrak kat le amsa kha gyahada maryzi hamen ktla» ,-mughbrel takhbrane d’  
Hadame d’ Parlamente d’ Yonaye  but mmale d’ bet-ezgyad’ Turqia , kat le amsi lla shoki maryazte d’ sinamam. 
«Turqia le amsa la shoka maryazte d’ makhzete d’ sinamma go»,-mughbrel aven . Shested hartkhaze mughbrel; kat mn go gyarak machmi bet d’ Turqia op ani le amsi kala marmi ».
Bi shite d’ bil gibe d’ hadame d’ Turqia pishena dvire kurba   hadame d’ Parlament   d’ spariome hadame d’ palakhe d’.Yonaye op Aturaye maryuznma kha bukara , -kat go qytule Teevl kabli Ktle d’ Aremanye , op Yonaye kat ina muryza bil gibe d’ Mlaqyute d’ Turqia . But daha maghbyurena mn hadame d’ shotapute d’ Yonaye go spariome d’ Panhellenic Post, ka but yum ed’ Tkhurte ‘ Ktal Amme d’ Yonaye. Go mamle pshte mughbrta .Ka but kablte d’ hadame d’ Khuyade d’ Eorup , gyarak bil gibe d’ Turqia maryzi kanone d’ Ktal amme d’ mlate Kemalya Ataturka , mamla ila mughbrta but kabalte d’ Ktal amme d’ mlate d’ Aremnaye, Atuarye op Yonaye . Akhnan gyarak takhrakh pate d’ tashite d’ diyan . Op but daha tashita gyarak maghbrakh op hakyakh ka yasure d’ diyan .
Yonayee lena mushiya , kat bi dore d’ pishena ktila mlate d’ yonaye . Bil gibe d’ Otumanyae d’ Turqia muryzena ktle d’ christanaye mlate d’ . Aha ktla pshtela muryzta bi shite , Ktle op Yonaye».Lishane d’ Yonaye op Turchaye   go Irak kublena dakhi lishana lekamaya , dakhi in amaplukha hartkhaze lishane d’ op. But daha ina mughbra 7 bi chanun kamaya   bi shite d’   go kanona dakhi kabalte d’ lishane bi gyahe d’ le kamaya go Atrae d’Yonanstan. 
Go kanona pshtela mughbrta. «Lishane d’ op Turchaye gyarak kablakh daki ivakh kabula lishane d’». bkhraye op hamzumna   go Irak prishe prishe mlate , sabab hamen dana kurba ka lishae d; Arabaye maplikhna lishan ed’ . Op bi daha qyamsakh maghbrak kat go dani mavaye iqa bkhayna Yonanstan op hartkhaze go Aranne d’ gyarak hamzmi op ekhtiyar etlun khami lishane d’ gyane , lishan ed’ Yonaye .
Op hamen kanona ivakh mughbra go mavate d’ , kat tama amsi hamzmi op kami lishane d’ kurdaye , sabab roba same d’ alma maplukhna lishane d’ siryanaye op . Op ku kabalte d’ kanone d’ lishana aha ila le kamaya kanona kat ina kubla ,ka but makhchmated’ lishan go op mavaye. 
Hartkhaze le kamaya duqa ia yava ka kanone d’ tpe d’ , go daha kanona mughbrta ila «Kat go dena mavaye kat ina bkhaya yonaye amsi maryzi putake d’ madrase bi lisna ed’ , maryzi zmaryate d’ op rkde d’ gyane , hamen kanona ina mukhcma ka ,kurdaye , siryanaye op aramaye .
Eten tpe kat ina tukhmna sababa lena mukhchme , ani ina bush roba kanone maryuzna go madrasyate op ahah gyarak khami bi tpe.

Gashakta bush zoda
Back to top button